Sermon

TIHDAM I DUH EM?

T.Lalenmawia

8Aw lungngaihnaah hian inthlamuan thei tak ila aw!

Chhûngrilah chuan ka thinlung a chau zo ta.

19Ngai teh u, ram hla tak ata,

Ka fanu, ka mite ṭap thâwm chu:

“Zion-ah chuan Lalpa a awm lâwm ni?

A chhûngah a Lalpa a awm na nge?”

“A milim siam chawpte leh hnam dang milemtein,

Engah nge mi tihthinur ni?”

 “Buh seng hun a liam ta, Nipui a tawp ta, chhandamin kan la awm lo.

Ka mite ka fanu natnaah chuan ka na ve si, Ka sûn a, thlaphânnain mi vuan ta.

Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lawm ni le? Chutah chuan tidamtu a awm na nge?

Engati nge ka mite, ka fanu a hrisel theih loh?

Jeremia 8:20 – 22

Mipuite mangang chuan,

‘Buh an seng zo va, nipui pawh a tâwp ta a,

Chhandam kan la ni si lo,’ an ti.

Ka mite lungngaihna ka ṭâwmpui a,

Ka ṭap a, mangang takin ka awm ta.

Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lâwm ni?

Tah chuan tidamtu a awm na nge?

Engati nge ka mite an dam theih loh?

Jeremia 8:20 – 22

*************************

Ani chuan kan natnate phurin, kan lungngaihnate pawh a phur ngei a; nimahsela, keini chuan lungngaihna tlâkbuakah, Pathian vuakah, tihretheihah kan ngai si a.

Nimahsela, ani chu kan bawhchhiatnate avângin hliamin a awm a, kan khawlohnate avângin vuak thitlinin a awm a; kan thlamuanna tûra thununna chu a chungah a tla a, a vuakna vualtea tihdamin kan awm ta. Isaia 53: 4 – 5

Ani chuan kan natnate min tuarsak a,

Kan lungngaihnate a phur a lo ni zâwk;

Keini lahin hrem tuarah leh,

Pathian nghaisak leh vuakah kan ngai a.

5Mahse, ani chuan kan bawhchhiatna avângin hliam a tuar a,

Kan sual avânga sawisak a ni;

Muanna kan neih theih nân hrem a tuar a,

A vuak tuar chu kan tân damna tûr a lo ni. Isaia 53: 4 – 5

*************************

1Chûng thil hnuah chuan Juda-te kût pakhat a awm a; Isua chu Jerusalem khuaah a han kal a. 2Tin, Jerusalem-ah chuan Berâm Kawngkhâr kiangah dîl a awm a, chu chu Hebrai tawngin Bethesda an ti a, hulhliap panga a nei nghe nghe a. 3Chûngah chuan damlo te, mitdel te, kebai te, zeng te tam tak an mu hlawm a. 5Tin, chutah chuan kum sawmthum leh kum riat nâ mi tu emaw a awm a. 6Tin, Isuan a mu chu a hmu a, chutiang chuan rei tak a awm tawh tih a hria a, a hnênah, “Tihdam i duh em?” a ti a. 7Tin, damlo chuan, “Ka pu, tui a fâwnin dîla mi dahtu ka nei lo va, ka kal chhûngin mi dangin mi pên thlâk khalh ṭhîn,” a ti a, a chhâng a. 8Tin, Isuan a hnênah, “Tho la, i âwngphah la la, kein kal tawh rawh,” a ti a. 9Tin, thâwklehkhatan chu mi chu a dam ta nghâl a, a âwngphah chu a la a, a kal ta a.

Chumi ni chu Chawlhni a ni a. (Johana 5:1-9)

1Chumi hnu chuan Juda-te kût pakhat a awm a, Isua pawh Jerusalem-ah a han kal ve a. 2Jerusalem-ah chuan berâm kawngkhâr bulah dîl pakhat, Hebrai ṭawnga Beth-zatha an tih chu a awm a; hulhliap panga a nei a. 3Chutah chuan dam lo tam tak, mitdel te, kebai te, zeng te an awm hlawm a. 5Mi pakhat, kum sawmthum leh kum riat damlo tawh pawh a lo awm a. 6Isuan chuta a mu chu a hmu a, rei tak dam lovin a awm tawh tih a hria a, a hnênah, “Dam i duh em?” a ti a. 7Damlo chuan, “Ka pu, tui a phûl huna dîla mi dah thlatu tu mah ka nei ve si lo va, luh ka tum chhûngin mi dangin mi luh khalh zêl a ni,” a ti a. 8Isuan, “Tho la, i mutphah la la, kein kal rawh,” a ti a. 9Chu mi chu thâwklehkhatah a lo dam ta mai a; a mutphah chu a la a, kein a kal ta a. Chumi ni chu sabat a ni a. Johana 5: 1 – 9

Thuhmahruai

Zanina Pathian thu kan ngaihtuahho atan ka han thlanchhuah chu “Tihdam i duh em” tih hi a ni a. Ringtute hian Vanram kan panna kawngah ni tin a thara keimahni nunkan pekna tur hi a tam thin hle. He khawvel hi kan khualzinna mai, ringtute famkimna hmun a la nih loh avangin keimahni theuh hi engtik lai pawhin kan insiam thar a, sual thihsanna nun nen, Pathian hnenah kan inhlan thar mawlh mawlh reng tur a ni a, chumi ti tur chuan Lal Isua hnenah kan kal thin tur a ni.

Ka mamawh tak meuh a ni tih hriaa tan ka lak chuan Pathian thu chu a nung thar leh thin. ‘Lalpa ka chau leh ta, tanpui ka ngai a ni’ tia Lalpa ka auh kha min nghak a.Khawngaihna hi phu loh Pathian duhsakna a ni a, tling lova inhriate chauh dawn chi a ni. Khawngaihna chang tur hian dinhmun chhe lutuk a awm thei lo.

Elisa’n Sunam nu hausa hnenah, "I dam em? I pasal a dam em?Naupang kha a dam em?(II Lalte 4: 26) a tih ang khan, Kan dam em? Kan chhungkua kan dam em? Kan kohhran kan dam em? Kan khawtlang kan dam em? Kan thlarau a dam em? tih hi kan in enfiah a pawimawh hle a. Na reng si hian dam angin kan lo awm reng thei tlat mai hi a lo ni a. Hun engemawti lai atang khan he thu hi ka rilruah a awm ve reng thin a. Amaherawhchu sermon tur ang hi chuan ka lo la inbuatsaih ngai lo a, zaninah chu thu hmang chuan theih ang angin Pathian rinchhan chungin sawi kan tum dawn a ni. 

Isuan tute nge a tihdam thin?

Aw le, Kan thupui tur “Tihdam i duh em” tih kan sawi hma hian Isuan tute nge a tihdam thin tih hi tawitein han sawi hmasak ka duh a. Lal Isua, he khawvela rei lote a cham chhunga a hna thawh langsar ber chu, ‘Tihdam rawngbawl hna’ a  ni a. Damlo te, zeng te a tidam a, mitdelte mit tivar a, kebaite keina kaltir a, pharte a tithianghlim a, mitthite a kaitho a, ramhuai zawlte ngaiawh leh tirtu a ni a, nun nei lote tan chatuan nunna hlu ber thlengin a buatsaih a ni.

1.   Misualte:Isua’n a tihdam thin te chu misual te an ni. Marka 2:16 ah chuan “Tin, Paharisai zinga lehkha ziaktute chuan Isuan mi sual leh chhiahkhawntute a kilpui an hmuhin, a ziritrte hnenah chuan, “Engtizia nge chhiahkhawntute leh misualte hnenah a eia a in le? an ti a. Tin, Isuan chu chu a hriat veleh, “Mi chakte chuan daktawr an ngai lova, mi bawrhsawmte zawkin an ngai a ni; mi fel takte lam tura lo kal ka ni lo a, mi sual zawkte lam tura lo kal ka ni,” a ti a, tih kan hmu a. Misual mai bakah hian mi bawrhsawm te, mi chaklo leh tanpui ngai, tisa leh thlarau lama natna vei mek te, chhanchhuah ngaite hi Isua’n a tidam thin a ni.

2.    Amah pantute: Amah beiseitute a tidam thin. Matthaia bung 21:14 ah chuan “Tin, Pathian biakinah chuan mitdelte leh kebaite an lo kal a, anmahni a tidam ta a,” tih kan hmu a. Isua hian amah beisei tute a hnar ngailo a, a hnen pante a lo tidam thin a ni.

3.     Amah ringtute: Isuan a tihdam thin dang leh chu amaha rinna nghat tlat tite hi an ni. Matthaia bung 9:20 ah chuan hmeichhe thiput a tihdam thu kan hmu a. Hmeichhia kum sawm leh pahnih thiputa damlo chuan inthlahrung tak chungin a puanhmawr chauh pawh hi dek ila ka dam ang ti rilru chungin Isua a zui a, Isua a rinna lian tak nghat chungin a puan hmawr a va khawih dek dek a.Chuvelah Isuan a hnenah, “Ka fanu, thlamuang takin awm rawh, i rinna hi i dampui a ni e,” a ti a ni. He hmeichhia rinna hi a va ropui em! Isuaa rinna tak tak nghattu chu a puan hmawr chauh a deh pawhin tihdamin a awm a. Isua hian amaha rinna nghattute a tidam thin.

4.   Isua ko tute: Isuan a tihdam dang Bible-a kan hmuh leh chu amah kotute an ni. Marka 10:46 ah chuan Mitdel Bartimaia chanchin kan hmu a, mi tamtakin bengchheng an tih khawp leh ninawm an tih khawpin “Isu Daivida fapa, mi khawngaih rawh” tiin Isua khawlai kal kha a lo au vak vak a nih kha. Mipuiin ngawi tura an tih pawhin a ngawi thei lova, a uar zual sauh sauh a. Nasa taka amah au tu chu Isuan a recognize a, mipui tam taka zing atang chuan a kohrang a, a tidam ta a ni tih kan hmu.

Hlaah pawh kan sa thin a, “Nang hmutu ten an lawm zia thuin an sawi thei lo,” tiin. Lalsangzuali Sailo chuan, “Ka chhingmit khua fiah lo mahse thlarau mitin a fiah chhandamtu,” a ti. Lal Isua hmutu te hi an awm mai mai thei tawh lo va, an lawmzia thuin an sawifiah zo tawh lo a, chet ziain an au chhuahpui thin a ni.

5.    Ahmaa tlawm thin te: Isuan a tihdam dang leh chu a hmaa tlawm taka inlan thinte an ni. Matthaia 8 ah Sipai za hotu fapa tihdam thu kan hmu a. Sipai za hotu hian a fapa zeng tidam turin Isua a ngen a, Isuan a ina kala tihdam a a tum chuan Sipai za hotu chuan, “Lalpa, ka in chhung i luhna tlak a ni love, thu chauh sawi la, ka naupang a dam mai ang,” tiin a chhang a nih kha.

Sipai Lal, thunei tak a ni ngeiin a rinawm a. A duh chuan thu a pe thei ngei e. Amaherawhchu, chutianga mi tamtak hotu chuan Isuan a in a pan a, a fa a tihdam a tum chuan Lalpa hmaah a tlawm a, Isua hmaah khan engmah a ni lo tih a hria a, a in chhung meuh pana Isua kal tir kha a duh lo. Isuan heitang ema rinna nasa hi Israel te zingah pawh a hmuh loh thu hial a sawi a ni. Lalpa hi chapo taka dawr tur kan ni lo a, tlawm tak leh thuhnuairawlh tak chunga dawr tur kan ni a, a hmaa tlawmna chuan kan tan damna a thlen thin a ni.

Heng lo pawh hi sawi tur tam tak a la awm mathei, hemi chinah hian kan duhtawk ang.

Lal Isuan he leia rawng a bawl lai khan Galili dung leh vang a fang a. Natna chi hrang hrang a tidam thin tih kan hria a. Mi tam takin an zui a, a hnen atangin damna an beisei a, a thiltih mak te pawh tam tak an hmu bawk a. Johana ziak kan chhiar ang khan, Lal Isua chu Jerusalem-ah a kal a,Jerusalem-ah chuan beram kawngkhar kiangah dil pakhat Bethesda Dil an tih kiang chu a thleng a.A hming awmzia chu ‘Khawngaihna in’ tihna a ni. Hulhliap panga a nei nghe nghe a. Chungah chuan damlo te, mitdel te, ke bai te, zeng te tamtak an mu hlawm a. Damna beiseiin ni an vui liam thin a. Kutziak bu thenkhatah chuan, “Dilah chuan vantirhkoh a zuk kal thin a, tui a tifawn thin, tichuan, tui a lo fawn huna zuang lut hmasa ber chu eng nana na pawh ni se, a lo dam thin a ni,” tih a chuang a. Chutah chuan kum sawmthum leh kum riat na, mi tu emaw a awm a. Tin, Isuan a mu chu a hmu a, chutiang chuan rei tak a awm tawh tih a hria a, a hnênah, “Tihdam i duh em?” a ti a.Heta mi pakhat kum 38 lai “na” a tih hi mithiamte chuan ‘Infirmity’ a ni tiin an sawi a. Infirmity chu Mizo tawng chuan,“chakna nei lo, taksaah chauh ni lovin rilru lam danah pawh a kawk a ni.”

Tui rawn tifawntu chu “Vantirhkohte” a ni. Bible-ah hian ‘Mosia Dan’ chu ‘Vantirhkoh’ hmanga pek a nih thu kan hmu a. (Tirhkohte 7:53, Hebrai 2:2, Gal 3:19) Hei hi Juda ho rindan dik tak a ni. Chuti a nih chuan, dan chuan min tidam thei lo va, Dan chuan kan mamawh min hriattir a; mahse, damna chang turin erawh kan hlen zo si lo. Phut a nei a, chu a thil phut ang taka min a tih chuan a dam dawn a ni. Nimahsela a thilphut erawh chu tihlawhtling turin mihringah hian rilru leh taksa in a tlin ngang si lo.

Note :Tum khat chu Wesley Hospital-ah Asst. Runner thawk turin hna ka dil ve a. Interview te kan nei a, Chutah chuan, “Zu i in em? Zial i zu em?Kuhva i ei em? tiin min zawt a. Chu tia min zawhna chu keimahah dik lohna a awm loh avangin huai takin ka tih miah loh thu chuan ka chhang a. Ka rilru takah chuan fel ka inti tawk a, kha mi tuma hna dil zingah chuan zirna lamah pawh kei aia sang an awm lo. Kei graduate tawhin Runner (tirhkah) hna ka dil chu mak an ti zawk a. Chungte avang chuan leh nunphung khawsakziaah pawh zuk leh hmuama fihlim awmchhun ka ni. Mahse chu ka inchhuan pui ve em em ‘Zuk leh hmuam’ ka tih miah loh mai chuan ka hna dilah chúan min ti tling zo chuang lo tlat.

Dan zawm avanga damna zawngtute chuan engtikahmah an hmu ngai dawn lo a ni. He damlo pawh hiankum 38 chhung a beisei tawh a. Hei chiah hi a ni, dan avanga felna um thin tute chuan a chang leh thiam an inchan tir a, a chang leh thiamloh an inchantir thin. Inkhawm tam leh kohhran program-tin, zawma, an tihhlawhtlin tam lai chuan nun an hlim ve a, Pathian pawh thlamuanpui ve in an inhre thin. Mahse, kar lovah thlemna hote vangin an tlu leh a, an rilru a rum leh ngawih ngawih thin.

Damna chang tura, a mamawh hmasa nia angaih chu tanpuitu, tuifawn laia dah lut ve tur a ni. Mahse, a bulah khan a taksa rilru, thlarau tidam theitu a ding reng a ni tih reng a hre lo.Isuan a tanpui dan chu “Tho la, I awngphah la la ke in kal tawh rawh,” tih a ni. Hei hian hepa hi taksa lam natna ai mahin thlarau lamah a lo damlo thuk zawk hle a ni tih a ti chiang hle.

Engvangin nge kan nat thin?

Thuthlung hlui kan chhiar tak Zawlnei Jeremia bu Israel fate sualna kan hmuh ang khan kan tih tur kan tih loh a, kan tih loh tur kan tih avang hian a ni kan nat thin. Naute in meiling a khawih dawn a, khawihsuh ti mahila a sa tih a hriat loh avangin a khawih a, a nat phah a. Doctor-in zu in tawh suh aw an ti a, mahse an in leh tho a. Meizial zuk a tha lo Chuap cancer a thlen thei a nia an ti a, “Meizial zu lo cancer vei an tam em!,” kan ti a.

Sual kan tih hi a sual thiam khawp a. Ka ngaihtuah thina ‘SUAL’ han tih hian ‘SUAL’ hi a sual hmel bik riauin ka hria. Sual hi in bawih tir chi a ni miah lo a. Rilrua thlemna a lo luh atang hian min bawih tan che a lo ni reng tawh zawk a. Sual vawi 1 khawih chuan vawi 2 khawih chakna a hring thin. No. 4 khawih tan tirh ten an sawi thin a, a hmasa bera ka hnim chuan a ruih hi hrehawm ka ti lutuk a. Mahse…a hnuah a rei a a harhchhuah meuh chuan a ngawl a lo vei der tawh. Zu hi ka in lo nan a in thinte hi han en ila ner traw traw chungin an lem lut zel thei tho zu nia.

Lalpa dan hre tha bertute chuan an hriat angin an zawm si lo a. Jadai ram thenawm hnam thenkhat chuan Ni te, Thla te leh Arsi te khi Pathian atan an bia a, Juda mi tam tak leh an hruaitu thenkhatte chuan biak phal loh pathian te hi an be ve a. Mitthi ruhro laih chhuahte chu inhmuhsitna nasa tak a ni a. Jeremia chuan heng thla pathian betute ruh hi chutianga laihchhuah chu an ni ang tiin a hrilh a ni. Mahse, Tuman Enge kan tih tak tiin an sualna an sim heklo, mitinin mahni kawng an hawi theuh va. Thil tenawm an tih pawhin an zaklo Lalpa thu an ngaithla lo va. Lalpa thu chu an tan thil hmuhsitawm a ni a. Israel mite tana finna dik tak chu Lalpa Pathian thu zawm leh pawisak hi a ni. Chuti chu ni mahse, Bumna an vuan tlat a, kir an duh lo.

Pathian chu a mite tuarna atang chuan a hla lo a. Mipuite natna chu Pathian natna pawh a ni. Israel te sualna avanga an rama chhiatna lo thleng chuan Jeremia rilru leh Pathian rilru pawh tina-in a puahkeh tir a. Zawlnei Jeremia chu a mite lungngaihna leh tuarna a tawmpui a. Lalpa chuan Zion chu hnuchhawn ta angin a lang a. Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lo em ni? Enga ti nge ka mite an dam theih loh? tiin tah hla a chham a.

Keini pawh hi ngun takin han inenfiah ila camping te kan lut a, eng vang nge sualah kan tluk leh fo ni. Lalpa thu aiin mihring thu kan dahlian zawk a, Lalpa aw hriat pawh tul kan ti lo. Tuemaw duhdan leh ngaihdan kan dah pawimawh zawk. Lalpa aw hre thei tura tihtak zeta tawngtai ai chuan kan ngaihdana kal mai kan thlang. Tha kan tih zawng ti puitling turin kan ngaihdan hmangin thiam kan inchan tir a.Khawvel eng ni tura a chhandamte hian kan tihlohtur kan va ti nasa em! Thlarau piantharna kan chang kan ti a, mahse kan rilru chhia kan paih chuang silo. Kan rilru hnuaiah kan Thlarau kan dah a, kan thunun tlat a, chu chuan kan thlarau leh taksa chu a tirethei a. Heng harhna kan chante hian min tihdam zawh si loh chuan Lalpa mit chu a mite chungah a fu thin si a, a hming kan tihmualphona avang hian kan simloh chuan zilhhauna kan tawng mai ang tih ava hlauhawm em!

Kan sualna leh bawhchhiatna chu kan chapona hi a ni, mifing finna chu ka ti boral anga remhre rem hriatna chu ka paih thla ang Lalpan a ti. Pathian hnen atanga dawn pawh nilo mahni ngaiha mifing leh hria inti kan va tam em! Mahni ngaihdan Pathianna, amah Pathian pawh rawnlo leh be pawp miahlo Lalpa hming chhala huai tak taka thusawi kan va tam em!. Jeremia 7:30 ah chuan, “Ka hming vuah inah chuan tihbawlhhlawh turin an thil tenawmte chu an dah ta,” a ti a. An fanute, an fapate hal turin Ben-hinom ruamah chuan Topheth bawlhmunte an siam a; chung chu ka thupek a ni lo va; ka rilruah pawh a lut ngai hek lo.” a ti. A chang hi chuan Pathian hi tham lungawi kan tum ni mai te hian ka hre thin. Lalpa hming lam siin a lama rilru dik tak pu si lo hian Pathian hi hmanrua maiah kan hmang ang tih a hlauhawm khawp mai.

Tihdam kan nih theih nan enge kan phut?

Kum 1850 thlasik khawvawh lai tak mai chuan tih tur pawimawh tak mai neiin Spurgeon-a chu a zinchhuak a. Vur sur vawt tak mai chuan a kalkawng tibuaiin khawvawt tlanchhiatsan turin a bulhnaia Methodist biak inah chuan a tlan lut a. Chu Biak in-a inkhawm chu a zawm ve nghal a. Thusawitu chuan Isaia 45:22 “Kawlkila mi zawng zawngte u, ka lam lo hawi ula, chhandamin awm rawh u; kei hi Pathian ka ni si a, a dang reng reng an awm lo,” tih thu hi a lo sawi a. Thusawitupa chuan khawvawt tlanchhiat sana Biak ina lo lut mipa naupang kum 16 mi Spurgeon chu enin, “Tlangval, i nun a hlim loh hmel hle mai, tuna ka thusawi hi i awih loh chuan i damchhung leh i thih hun thleng pawhin i hlim ngai lovang, mahse i awih erawh chuan tu atang hian chhandam i ni nghal ang,” tiin a hrilh a. Chu a thusawi chuan Spurgeon-a rilru a hneh em avang chuan chumi ni atang chuan a rilru siamin Charles Spurgeon chu a piangthar ta a ni.

Khawvela kan awm chhung hian hrehawm leh lungngaiin kan awm fo thin a. kan khualzinna ram ah hian thlalera awm ang mai hian nun tui hal leh chauin kan rum fo thin chu a nih hi. Lei taksa a kan la awm lai hi chuan natna ten thla an zarna ram diabola leh a ho ten nasataka min tihbuai tuma tan an lakna hmun a ni a. Ringtu leh ringlo tu pawh natna chi tin mai in min bei a, kan chauva kan mangang thin a nih hi.

Tuna i nun leh i tisa hian natna avei em? Tih nat in i awm mek em le? Eng tia rei nge rilru, thlarau leh i taksa ah natna i vei tawh? kha i natna atana damna kha a awm tih i hria em, nge tlangkam mai ilo hre zawk? Tihdam i duh em? I damna turin eng mah i titheilo tih inhriain Isua hmaah i thlen ve tawh em?

Tihdam i duh em?

Ruihtheihthil ti thin tam tak te hi camping ah te ah kal turin han sawm ila an duh miah lo. Han en mai chuan khawngaihthlak tak tak, Isua Krista mamawh hmel tak tak, damna mamawh hmel tak tak an ni a, nimahsela, damna tur Isua Krista kan kawhmuh chuan an duh lem lo, dam hi an chak lem lo.

“Tihdan i duh em” a tih kha zawhna awm tak a ni a, tihdam duh lem lo, Isua mamawh lemlo hi a awm theih tlat a ni. Eng vang nge kan tih chuan, Tihdam kan nih chuan kan tih thinte kan tih a rem tawh lo ang a, kan tih ngai loh kan tih a tul tawh zawk dawn si a. Kan eiruk thin te a rem tawh lo ang a, ruih hlo kan tih thin te, kan hlimpui thin kan zu in te bansan a ngai ang a, khawvel nuam ti taka chen a rem tawh dawn lo a ni. Kan chhungkua nuamsa deuha kan khawsak theih nana dik lo deuha kan sum lakluhna leh kan inhaivurna te hi tihzawm a rem tawh lo a, thildang zawng aiin Isua Krista dah pawimawh hmasak a ngai ang a, a chanchintha hril a ngai a, chu chu kan peih tlat lo. Kohhrana kan inhman ve thinna te pawh hi mi in mi pangngaiah hmuhin min hmu ve se tia kan duhna chinah a tawp a, nun tak ram, hnathawh kawr inbela Lal hna thawk tur chuan kan peih tak tak thin lo. Zaninah hian he zawhna hi inzawt ve chhin teh ang u. “Tihdam ka duh em? Ka nitin khawsak phung ngaihtuah ila, ka tih thin ngaihtuah ila, ka hlimpui thin ngaihtuah ila, thil tamtak ka tihzawm rem lo hi a awm ang. Tihdam ka duh em?

Tihdam kan mamawh tak tak em?

‘Dam duhna tak tak kan nei em?’ ‘Tihdam kan mamawh tak tak em,? tih hi zawhna pawimawh tak a ni. Mihring kan nih chhungin natna leh damlohna hrang hrang te kan tawk ṭhin a, a chang chuan kan theihna piahlam anih avangin nunna hlu tak te pawh kan hloh ṭhin. Khawvel damna pêk theih hi chuan theih chin a nei a, a natna hriat fuh emaw a natna diktak atana damdawi chawh fuh emaw a ngai ṭhin. Kan Pathian damna pek theih erawh chuan theih chin emaw tawp chin emaw a nei lo. Chumai a la ni lo a, Pathian aṭanga damna chuan eng ang natna nge tih a ngaihtuah lo a. Mihring damna pek theih hi chuan taksa damna piahlam bak a thleng zo lo hrim hrim a, eng damdawi leh thiamna mah hian thlarau lam damna a la khawih phak lo. Pathian atanga damna erawh chuan taksa leh thlarau damna a khawih ve ve a. Lal Isuan damna a thlenna reng rengah chuan nun inthlakthleng a awm thin a. Miin an sual an sim a, Lalpa lam an hawi thin a ni.

Pathian aṭanga damna beisei tu tân pawh taksa tân chauh emaw thlarau tân chauh emaw damna beisei hi a khingbai a, kan beisei ang taka Pathian tihdamna kan chan ṭhinlohna chhan pakhat pawh hei vang hi a ni thei ang em tih ngaihtuah tham a ni. ‘Chu damna chu i duh em?’ tiin inzawt ta ila, duhlo kan awm lo ang. Mahse, damna duh ringawt hi damna a ni mai lo a, dam duh mahse intidam duh silo a awm theih tlat mai.

Tihdam i ni tawh em?

Jeremia 8:22 a kan chhiarah khan, “Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lo em ni” tih kan hmu a. Gilead chu ram hming a ni a. Jordan ral ram bung khat a ni. Gilead ram hi storax thing atanga an siam thing hnai damdawi leh tidamtu (doctor) te avang hian an lo hmingthang hle thin a ni.

Thuthlung hluia Gilead thinghnai damdawi chu mihring taksa peng hrang hrang damdawi atana hman a ni a, Mahse, chu Gilead thinghnai chuan Israel fate sualna erawh chu a tidam thei lo a. Thlarau lama damna atan chuan a hman theih loh a ni. He Gilead thinghnai dam dawi hian Thuthlung Thara Lal Isua entirna a ni. Thuthlung Thar Gilead thinghnai damdawi erawh chu boralte chhandamtu Isua Krista hi a ni.

Eden bawhchhiatna vanga suala tlu tawhte nimah ila kan sualte aiah Lal Isua chu hliamin a awm a, vuak thitlinin a awm a, “Sual reng reng nei lo chu kan tan sualah siam a ni a,” min chhan chhuah theihna tur leh ‘thlamuana’ kan awm theih nan Pa thununna chu a chungah a tlak tir ta zawk a. Aiawhtu tuarna avangin tihdamin, sual laka ngaihdamin kan awm ta a. Krawah chuan ngaihdamna famkim kan chang ta a ni. Thlarau lama sual laka tihdamna, sual natna laka damna kan chang ta a ni. Kalvari Gilead thinghnai, Kristaa tihdamna kan chang ta a ni. Lalpa chu fakin awm rawh se, Amen.

Lal Isua hi kan damna a ni

Ni khat chu Captain William-a Kristian pawh ni lo chu Lawnga a zinnaah a thi dawn ta a. Eng emaw takin a zem a, lungngaihna te chuan a tuam vel a. Thi tura tawngtai saktu leh Bible a mamawh a. Lawnga chuang zingah chuan Bible nei chu an zawng a ta a. Ti chuan, an chaw chum mipa tleirawl Sony-a an tih chuan a lo nei a, a bible nen Captain William-a hnenah an hruai a. Captain chuan Sony-a hnenah, “Mi sualte tana khawngaihna awmna lai min chhiar sak thei em?” a ti a. Sony-a chuan, Isaia bung 53 chu Sony-a chuan Isaia bung 53 chu a han keu va, chang li thu, “A ni chu kan bawhchhiatna te avangin hlimin a awm a, kan khawlohnate avangin vuak thitlinin a awm a, a vuakna vualtea tihdamin kan awm ta,” tih hi a chhiar a. Captain chuan, “Tawp rih rawh, chhiar nawn rawh,” a ti a. Sony-an a chhiar zawh chuan Captain chuan, “ chu chu a tha e,: a ti a. Naupang chuan, “Ka nuin he mi ka chhiar lai hian ka hming sawi tel ve turin min hrilh a. Chutiang chuan I hming I sawi tel ve ang hmiang,” a ti a. Sony-a chuan a bible chu zah tak main a han keu va, he tiang hian a han chhiar ta a:-

“A ni chu William Pat-a sualna avangin hliamin a awm a, William Pat-a khawlohna avangin vuak thithlinin a awm a, a vuakna vualtein William Pata chu tihdamin a awm ta a,” tiin a han chiar a. Captain chuan, “Chutiang chuan han chhiar nawn leh the,” a ti a. A han chhiar nawn leh a.Captain William Pat-a chuan a thih hma chuan Lawnga mite zawng zawng hriatin a sualna zawng zawng chu Isua tuarna hliam chuan a tidam ta tih a sawi ta a ni. Mi thar a lo ni ta.

Pathian hmangaihna danglam ngai lo avang chuan eng ang pawhin a mite hi sualin hawisan fo thin mahila, in lam let hun a nghak thin. A mite sualna avanga a vukhanna leh hremna an chunga a thlentir pawhin hmangaihna avang a ni zel a. An tawrhnate kha an inlamletna tur atan hmangaihna nena hremna leh thununna a ni thin.

***************

Aw le, Isuan a tihdam te chanchin kan en chuan taksa leh thlarauah damna an chang a ni. Pathian hnenah lawmthu an sawi a, Isua chanchintha hrilin an vak darh nghal a, Pathian hnathawh ropui tak an puang chhuak thin. Chu chu Isuan a beisei pawh a ni reng a ni. Phar sawm a tihdam pawh khan mi pakhat chauh a hmaah kalin a bawkkhup a, lawmthu a sawi a, Isuan phar sawm ka ti thiang a ni lawmni khawih nge pakua te kha an kal tak a ti nghal reng a nih kha. Tin, Bethesda dil kama kum sawmthum leh kum riat mi a tihdam pawh kha a hnu deuhah Isuan chu dam lo chu biak inah a hmu leh a. Helai thu hi ringtute tan a pawimawh hle. Isuan min tihdam hian keimahni duhna lama kal mai loin kohhran kan bêl tlat tur a ni a. Biak inah Pathian chibai bûkin kan kal thin tur a ni.

Pc Lalneihtluanga, Bawngkawn Pastor Bial Zaipawl conductor chu ‘KA DAMCHHAN ISUA’ tih a hla phuah chhan an zawh chuan Lalpa that zia ka lo ngaihtuah ngai lova, “I thatna turin i tan engkim ka ruat sak che,” Lalpa’n min ti a. Hmaichhanah tawngka ngeia hrilh ang maia chiang hian ka thinlungah min hriattir a, chu thu ka hriat chuan, “Lalpa, kei misual hian ka va phu lo teh lul em,” tiin lawmna mittui nen ka ziak a ni a ti.

Kan chunga Lalpa that zia hi i ngaihtuah ngai em?A hmangaihna tawp lo mihringte tana luang chhuak chuan nang leh kei, sual avanga thi mai tur min chhandam hi.Lal Isua aia duh kan neih hian ringtu nun a ti buai zo vek thin a. Chuvangin, “Ka duh ber che Lal Isu,” tih theih hi a va pawimawh tak em! Isua aia DAMCHHAN nei inti te hian an damchhan chu an thih pui leh nge nge thin. Lal Isua tel lova hlimna leh ropuina te chu, “Lungngaih tizualtu,” mai an lo ni. Kan tling lo chung pawha tlinga min puangtu, kan mawina Lal Isua hi kan damna a ni.

Isua pan mai rawh

DL Moody-a’n America State pakhat Chicago-ah Crusade a neih khan “Krista rawn pan la bo rei duh lovin” tiin mipuite chu an zai thup thup mai a. Tlangval pakhatin an hla sak a hriat chuan a thinlung a hneh em em a. Inkhawmnaah lutin tlar hnung berah a thu a, “A hmangaihna aw nem chuan a ko che,” tih laiah phei chuan amahah mawlh tlattu a awm tlat mai a. Ti chuan, Dl Moody-a chuan sawmna a siam a, mipuite chu an inhlan a; an ding chhuak a, mahse chu tlangval erawh chu a kun reng thung a. Dl Moody-an chu tlangval harsatna a zawh chuan, ‘Ka pu, I sawi Lal Isua, a rawng i bawl sak hi chuan kei chu min ngaidam ve duh lo ang, Bible te ka hal a, Isua ringtu te ka tiduhdah a, Pathian hming ka sawichhia a. Chuvang chuan, kei chu min ngaidam duh lo ang a ti a. Dl Moody-a chuan, “Tlangval, Pathianin ka thuthianghlim te hal ral a, ka mite tiduhdah thin, ka hming sawi chhe thin pakhat Chicago-ah a awm a, tah chuan va kal rawh tiin nangmah chhandam tur chein min tir a ni,” tiin a chhang a. Dl Moody-a chuan, “Tlangval, Pathianin a ngaidam duh che,” a sin a ti a. Ti chuan, tawngtaina te an nei a, a tih hrehawm thin Pathian hnenah inchhira inlamletna thinlung nen  tap hnapin a awm a; a piangthar phah ta a ni. Pathian hmangaihna chuan eng ang pawhin sualin bo san mahila a thatna dang ngai lo chuan ka fa lo haw rawh tiin a hnen kan pan hun hi min thlir reng a ni.

Kan nunah mal ngawih ngawihin kan in hre thin em? khawhar rukna riau kan nei a, chu chu hrethiam si lovin hrehawm ti takin hun kan hmang thin em? Nunchauin kan rum thin maw? Beidawngin kan tap thin maw?Lal Isua hmangaihna chuan min nghak reng a;Bawrhsawmna kan tawh chang leh chak lova kan awmlai pawn, Lal Isua hmangaihna chu a tawk a; Mal in min awmtir ngailo zanthim pawh, Amah nen chuan muang takin ka kal amah ka thian a ni.

Hmangaihtu Isua i nei? Isua pan mai rawh.

Isua hnenah ka him ang
A angchhung nuamah chuan;
Ka thlarau a chawl ngei ang,
A nin min hliahkhuh ang;

Tlangkawmna

Zaninah hian Pathian thahnemngaihna chuan he zawhna hi min zawt a ni. “Tihdam i duh em?” Mahni in en ila, chaklohna leh fel lohna tam tak kan nei, kan chhungkua en ila insiamthat tur tam tak kan nei ang. Kan Kohhran en ila, kan khawtlang leh kan ram en ila, natna khirh tak kan vei mek a ni thei. Natna phuarin i awm em?I taksa a dam em?I rilru a dam em?I thlarau a dam em?Tihdam i duh em? Tidamtu Lal Isua Krista, i nih angin pan rawh. Mihringa tlawm a tul a nih pawhin hreh suh. Damna famkim a pe dawn che a ni! Lal Isua Krista hi kan zavaia tan damna kim a ni e! A hnenah chuan taksa, rilru leh thlarau, damna famkim a awm si a.

Hawh u, Lalpa i au ang u. Bartimaia’n Nazaret Isua a ko ang khan thahnem ngai takin Isua i ko ang u, hmeichhe thiphut ang khan Isua Krista ah rinna nghat chungin Sipai za ho tu lal tak Isua hmaa a tlawm ang khan tlawm ila, damna chang turin i tho ang u. Sualin rei tak min phuar tawh a ni maithei, mi hriatpui lemloh thlarau nantna ril tak kan vei mek pawh a ni maithei, zep ruk leh zakzeh neih chungin a derin Lalpa rawng kan bawl mek a ni maithei, zaninah Lapa’n hun tha min siamsak a, “Tihdam i duh em” tiin min zawt mek a ni, “Isu, nangin min tithianghlim thei e, keimaha thiah ngaite min thiat la, min siam thar leh rawl Lalpa,” tiin kan damna Krista krawsah kan pianna ramah i kir ang u.

“Engvangin nge mipuite chu, hmanhmawh takin an lo kal khawm,

kawtthlrah leh daiah te pawh chhiar sen loh unauten an zui, Nazareth Isua a kal a ni”

Lal Isua, mipui ten an zui a, an thlarau damna an hmu ang khan Tunah hian ‘Nazareth Isua a kal a ni. Aliam hma hian i pan thuai ang u. “Hawh u, LALPA hnênah i kîr ang u: Min vaw tawh na a, min tidam leh dawn si,

A thu kan tihrik te kan zaivai atan Lalpa’n mal min sawm sak theuh rawh se.

Note : Hei hi Trial sermon zana ka sermon a ni.